Làm thế nào để sử dụng thuốc chống trầm cảm hiệu quả nhất

Để chữa trị bệnh trầm cảm, tùy vào tình trạng sức khỏe của mỗi người sẽ sử dụng loại thuốc khác nhau. Vậy làm thế nào để dùng thuốc chống trầm cảm hiệu quả nhất?

Trầm cảm là một căn bệnh dai dẳng và rất đáng sợ. Việc điều trị bệnh đòi hỏi phải mất nhiều thời gian và kiên trì từ người bệnh. Để điều trị trầm cảm thì các thuốc chống trầm cảm là biện pháp điều trị được áp dụng rộng rãi. Mặc dù thuốc trị trầm cảm có thể không chữa được hoàn toàn bệnh trầm cảm, nhưng nó có tác dụng làm giảm bớt các triệu chứng. Các thuốc chống trầm cảm bạn thử lần đầu tiên có thể có tác dụng tốt, tuy nhiên nếu nó không làm giảm các triệu chứng hoặc gây ra các tác dụng phụ khó chịu, có thể bạn vẫn cần thử một loại khác.

Làm thế nào để dùng thuốc chống trầm cảm hiệu quả

Dùng thuốc chống trầm cảm thế nào là phù hợp?

Những loại thuốc tân dược điều trị trầm cảm đều có tác dụng và tác dụng phụ theo những cách khác nhau. Trong thời gian điều trị, bác sĩ cần phải xem xét những điều này để có thể kê toa thuốc chống trầm cảm có khả năng hoạt động tốt cho bạn:

Những triệu chứng cụ thể của bạn: Các triệu chứng trầm cảm có thể khác nhau và thuốc chống trầm cảm có thể làm giảm nhẹ một số triệu chứng nhất định tốt hơn loại khác. Ví dụ, nếu bạn khó ngủ, thì lựa chọn tốt nhất là thuốc chống trầm cảm dạng an thần nhẹ.
Các tác dụng phụ có thể có của thuốc: Các tác dụng phụ giữa các loại thuốc và trên các bệnh nhân sẽ có sự khác nhau. Các tác dụng phụ gây khó chịu như khô miệng, tăng cân hoặc ảnh hưởng đến hoạt động tình dục, có thể làm cho việc tuân thủ điều trị gặp khó khăn. Nếu như bạn có các triệu chứng trong lúc sử dụng thuốc thì hãy nói chuyện với bác sĩ.
Thuốc có hoạt động tốt với người thân: Nếu một loại thuốc chống trầm cảm hoạt động tốt với người có quan hệ máu mủ gần nhất như bố mẹ hoặc anh chị em ruột, có thể là một dấu hiệu cho thấy thuốc này có thể có tác dụng tốt cho bạn. Ngoài ra, nếu một thuốc đã có hiệu quả trong điều trị bệnh trầm cảm trong quá khứ, nó có thể hiệu quả trong đợt điều trị này.
Tương tác với các thuốc khác: Một số thuốc chống trầm cảm có thể gây ra các phản ứng nguy hiểm khi dùng chung với các thuốc khác.
Mang thai hoặc cho con bú: Quyết định sử dụng thuốc chống trầm cảm khi mang thai và cho con bú cần dựa trên sự cân nhắc giữa rủi ro và lợi ích. Nhìn chung, nguy cơ dị tật bẩm sinh và các vấn đề khác cho trẻ sơ sinh ở những mẹ bầu uống thuốc chống trầm cảm khi mang thai là thấp. Hãy thảo luận với bác sĩ để tìm ra cách quản lý trầm cảm tốt nhất khi bạn đang mong hay có kế hoạch mang thai.
Các tình trạng sức khỏe khác: Một số thuốc chống trầm cảm có thể gây ra các vấn đề nếu bạn có một số tình trạng sức khỏe tâm thần hoặc thể chất nhất định. Mặt khác, một số thuốc chống trầm cảm nhất định có thể điều trị tình trạng sức khỏe về thể chất hoặc tâm thần khác cùng với trầm cảm. Ví dụ như bupropion (Wellbutrin, Aplenzin, Forfivo XL) giúp giảm các triệu chứng thiếu tập trung/rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) cũng như trầm cảm.

Tìm hiểu những loại thuốc chống trầm cảm hiện nay

Một số hóa chất trong não gọi là chất dẫn truyền thần kinh có liên quan đến trầm cảm, đặc biệt là serotonin, norepinephrine và dopamine. Hầu hết các thuốc chống trầm cảm làm giảm bệnh bằng cách tác động đến các chất dẫn truyền thần kinh. Mỗi loại thuốc điều trị trầm cảm ảnh hưởng đến các chất dẫn truyền thần kinh theo những cách khác nhau.

Các loại thuốc trị trầm cảm bao gồm:

Các chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI). Bác sĩ thường bắt đầu kê toa với các chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc. Loại thuốc này thường ít gây ra các tác dụng phụ khó chịu và ít có khả năng gây ra các vấn đề khi dùng liều điều trị cao so với các loại thuốc chống trầm cảm khác. SSRIs bao gồm fluoxetine (Prozac), paroxetin (Paxil, Pexeva), sertraline (Zoloft), citalopram (Celexa) và escitalopram (Lexapro).
Các chất ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrine (SNRIs). Ví dụ về các loại thuốc SNRI bao gồm duloxetine (Cymbalta), venlafaxine (Effexor XR), desvenlafaxine (Pristiq, Khedezla) và levomilnacipran (Fetzima).
Các thuốc chống trầm cảm không điển hình. Những loại thuốc này không thuộc vào bất kỳ nhóm thuốc chống trầm cảm nào, bao gồm trazodone, mirtazapine (Remeron), vortioxetine (Trintellix), vilazodone (Viibryd) và bupropion (Wellbutrin, Aplenzin, Forfivo XL). Bupropion là một trong số ít các thuốc chống trầm cảm ít liên quan đến tác dụng phụ tình dục.
Thuốc chống trầm cảm ba vòng. Thuốc chống trầm cảm ba vòng như imipramine (Tofranil), nortriptyline (Pamelor), amitriptyline, doxepin và desipramine (Norpramin) có xu hướng gây ra nhiều tác dụng phụ hơn các thuốc chống trầm cảm thế hệ mới. Vì vậy, các thuốc chống trầm cảm ba vòng, nói chung ít được kê toa, trừ khi bạn đã thử các thuốc chống trầm cảm khác mà không cải thiện.
Các chất ức chế oxy hóa monoamine (MAOIs). MAOIs – như tranylcypromin (PARNATE), phenelzine (Nardil) và isocarboxazid (Marplan) – có thể được kê toa, thường là khi các thuốc khác không có tác dụng, vì chúng có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng. Sử dụng các thuốc nhóm này đòi hỏi một chế độ ăn uống nghiêm ngặt vì các tương tác nguy hiểm (thậm chí gây tử vong) với thực phẩm như một loại phô mai nào đó, dưa chua, rượu vang và một số loại thuốc, bao gồm cả thuốc tránh thai, thuốc thông mũi, một số thảo dược bổ sung nhất định. Những loại thuốc này chống chỉ định kết hợp với SSRIs.
Các thuốc khác. Bác sĩ có thể khuyên bạn nên kết hợp hai thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc khác có thể được thêm vào một thuốc chống trầm cảm để tăng cường tác dụng chống trầm cảm.

Những loại thuốc chống trầm cảm hiện nay

Cách dùng thuốc chống trầm cảm để có hiệu quả tốt nhất

Theo Dược sĩ Trần Anh Tú nguyên giảng viên Cao đẳng Dược Trường cao đẳng Y Dược Pasteur Để sử dụng thuốc chống trầm cảm có được hiệu quả tốt nhất thì bạn nên:

Kiên trì. Khi bạn và bác sĩ đã chọn được một thuốc chống trầm cảm phù hợp nhất, ban đầu bạn có thể thấy một chút cải thiện trong một vài tuần, nhưng có thể phải cần đến 6 tuần hoặc hơn mới có được hiệu quả hoàn toàn. Với một số thuốc chống trầm cảm, bạn có thể uống liều đầy đủ ngay lập tức. Với một số người khác, có thể phải tăng dần liều. Hãy nói chuyện với bác sĩ hoặc bác sĩ chuyên khoa về cách đối phó với các triệu chứng trầm cảm trong khi chờ đợi tác dụng của thuốc chống trầm cảm bạn đang uống.
Hãy uống thuốc chống trầm cảm với liều lượng chính xác và nhất quán. Nếu thuốc bạn uống dường như không có tác dụng hoặc gây ra tác dụng phụ khó chịu hoặc muốn dừng thuốc thì hãy gọi ngay bác sĩ trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào.
Quan sát xem các tác dụng phụ có cải thiện. Nhiều thuốc chống trầm cảm gây ra các tác dụng phụ thường hết dần theo thời gian. Ví dụ như các tác dụng phụ xuất hiện khi bắt đầu uống thuốc nhóm SSRI có thể bao gồm khô miệng, buồn nôn, phân lỏng, đau đầu và mất ngủ, nhưng những triệu chứng này thường mất đi khi cơ thể quen dần với thuốc.
Tìm các giải pháp khác khi thuốc không có tác dụng. Nếu bạn có các tác dụng phụ khó chịu hoặc các triệu chứng không cải thiện đáng kể sau 4 tuần, hãy nói chuyện với bác sĩ về việc thay đổi liều, thử một loại thuốc chống trầm cảm khác (chuyển thuốc) hoặc thêm một thuốc chống trầm cảm thứ hai hay một loại thuốc khác (bổ trợ). Kết hợp thuốc có thể cho tác dụng tốt hơn là dùng một thuốc đơn lẻ.
Hãy thử nghiệm liệu pháp tâm lý. Trong nhiều trường hợp, kết hợp thuốc chống trầm cảm bằng liệu pháp nói chuyện (tâm lý) có hiệu quả hơn chỉ dùng thuốc chống trầm cảm. Nó cũng giúp ngăn ngừa trầm cảm quay trở lại một khi bạn cảm thấy tốt hơn.
Tránh uống rượu và các loại chất kích thích. Rượu hoặc ma túy có thể làm giảm bớt các triệu chứng trầm cảm, nhưng về lâu dài chúng thường làm các triệu chứng trầm trọng hơn và bệnh sẽ trở nên khó điều trị hơn. Nói chuyện với bác sĩ hoặc bác sĩ chuyên khoa nếu bạn cần giúp đỡ với các vấn đề liên quan đến rượu hoặc ma túy.

Nguồn: Dược học Việt Nam