Mọi người có lẽ đã quen thuốc với quả trám khi chế biến thành mứt, món ăn, ô mai,… Ngoài ra, theo Đông y, quả trám còn được sử dụng như một loại thuốc có tác dụng trong việc chữa trị nhiều bệnh lý, đặc biệt là các bệnh về đường hô hấp.
- Một số bài thuốc Đông y hỗ trợ điều trị bệnh từ cây Bông vang
- Những bài thuốc đông y trị bệnh hiệu quả từ hoa nhài
- Một số bài thuốc Đông y hỗ trợ điều trị bệnh đau dây thần kinh tọa
Đặc điểm thực vật của quả trám
Theo các bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, có hai loại chính của quả trám là trám trắng và trám đen, mỗi loại có đặc điểm nhận biết riêng.
Quả trám trắng có hình thoi với hai đầu tù, màu vàng xanh nhạt, chiều dài khoảng 45mm và rộng từ 20-25mm, hạt hình thoi với 2 đầu nhọn, cứng và nhẵn, có 3 ngăn bên trong. Trám đen có màu tím đen sẫm, dạng hình trứng, chiều dài khoảng 3-4cm và rộng 2cm, hạt cứng có 3 ngăn bên trong.
Quả trám trắng phân bố chủ yếu ở Bắc Lào và một phần lãnh thổ phía nam Trung Quốc. Tại Việt Nam, loại quả này tập trung chủ yếu ở các vùng núi miền Bắc, từ Quảng Bình trở ra
Để sử dụng, người ta thu hái các bộ phận của cây quả trám như rễ lá, quả và nhựa. Rễ lá được thu hoạch quanh năm, quả được hái khi chín. Sau đó, quả trám có thể được chế biến bằng cách muối hoặc tươi rồi sấy hoặc phơi khô. Nhựa cây cũng được khai thác để cất tinh dầu, chế colophan hay sử dụng làm hương. Quả trám và các bộ phận của cây cần được bảo quản ở nơi khô ráo.
Những bài thuốc giúp trị bệnh từ quả trám
- Chữa mất ngủ, khô cổ, muốn ho khi ngủ đêm vào mùa đông
Sử dụng 2-3 quả trám trắng sau khi đã bỏ hạt và đập dập lấy nước uống. Nếu muốn, người bệnh có thể thêm mật ong hoặc gừng vào để dễ uống.
- Điều trị mất tiếng, viêm amidan, viêm họng cấp, khô rát cổ
Sử dụng quả trám sau khi đã rửa sạch và ngâm trong muối như muối chanh. Mỗi ngày có thể lấy một ít để ngậm hoặc pha nước uống. Ngoài ra, có thể sử dụng quả trám tươi hãm lấy nước uống để tăng hiệu quả chữa đau họng.
- Trị ho khản
Để chuẩn bị Bài thuốc Đông y này, bạn cần 4 quả trám tươi, rửa sạch và bỏ hạt. Sau đó, giã nát trám và pha trộn với 10 gram huyền sâm thái lát. Cho hỗn hợp vào nồi và đổ nước đủ để ngập. Nấu hỗn hợp trong nồi và uống liên tục trong 3-5 ngày để giúp lợi yết hầu, dư ấm, tiêu thũng, giảm hỏa và thanh nhiệt giải độc.
- Khát nước, sốt cao và khô môi
Dùng vài quả trám rửa sạch, bỏ hạt và giã lấy nước
- Nước thanh nhiệt
Lấy 20 gram trám tươi đem bỏ hạt cho vào nồi, thêm 4 chùm rễ lau tươi thái nhỏ và 0,5 lít nước. Sau đó bắt lên nấu trong 30 phút rồi lọc lấy nước thuốc uống nóng.
- Chữa ho và thanh nhiệt giải thử
Để chuẩn bị thuốc, bạn cần 5 quả trám tươi bỏ hạt, 10 miếng ngó sen, 5 gram rễ lau thái nhỏ, 5 gram kim thạch hộc thái nhỏ, 5 gram mã thầy đã được gọt vỏ, 2 quả lê đã gọt vỏ và 10 gram mạch đông.
Sau đó, cho tất cả các nguyên liệu vào nồi và thêm 2 lít nước, đun nhỏ lửa trong khoảng 1 tiếng trước khi tắt bếp và lọc lấy nước. Sau khi nước thuốc nguội, chia đều ra uống trong ngày. Uống liên tục cho đến khi triệu chứng như miệng khô, phổi ráo, ôn bệnh nhiệt thịnh,… thuyên giảm.
- Điều trị ho khan
Để chuẩn bị thuốc, bạn cần sử dụng 20 quả trám muối và 50 gram vỏ đậu phụ. Cho chúng vào nồi và đun sôi. Khi nước đã vừa sôi, tắt bếp và lọc lấy nước thuốc để uống.
Chữa ho gà
Nấu quả trám đen với đường phèn và sau đó lấy nước.
- Chữa khó nuốt, thanh phế, chỉ khát, trị sưng họng, buồn nôn,… bằng món uống ngũ vị bảo kiện
Để chuẩn bị thuốc, bạn cần 10 gram trám tươi đã bỏ hạt, 6 gram gừng tươi đã gọt vỏ và rửa sạch, 120 gram ngó sen tươi đã bỏ vỏ và rửa sạch, 10 gram cam đã bỏ vỏ và 150 gram mã thầy. Sau đó, giã nát tất cả các thành phần và vắt lấy nước để uống.
Các dược sĩ Cao đẳng Dược khuyên rằng, tâm sen tính hàn nên những người tì vị hư yếu, hay rối loạn tiêu hóa và đi lỏng mạn tính không được dùng. Vì vậy không nên dùng tâm sen kéo dài để chữa mất ngủ mà cần đi khám để được các bác sĩ hỗ trợ tốt nhất.
Tổng hợp: duochocvietnam.edu.vn