Loading...
Xạ can, còn được gọi là cây xạ can hoặc Belamcanda chinensis, là một loại thảo mộc sống lâu năm có nguồn gốc từ Đông Á, bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản và Việt Nam. Được biết đến với những bông hoa màu cam sáng và quả hạch đen, thân rễ của cây là bộ phận chính được sử dụng cho mục đích y học. Bài viết này, trường cao đẳng y dược Pasteur sẽ khám phá các lợi ích sức khỏe khác nhau của xạ can, đặc biệt tập trung vào việc sử dụng nó trong điều trị các bệnh về đường hô hấp, tình trạng viêm, nhiễm trùng, các vấn đề về tiêu hóa và đóng góp chung của nó đối với sức khỏe hệ thống miễn dịch.
Sức khỏe hô hấp
Giảm đau họng
Theo Dược sĩ, giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM cho biết, Xạ can rất hiệu quả trong điều trị đau họng, một triệu chứng phổ biến liên quan đến nhiễm trùng đường hô hấp trên. Các đặc tính chống viêm của nó giúp giảm sưng ở cổ họng, trong khi tác dụng long đờm của nó tạo điều kiện cho việc tống xuất chất nhầy. Tác dụng kép này giúp giảm kích ứng và dễ thở hơn.
Kiểm soát ho và viêm phế quản
Đối với những người bị ho dai dẳng hoặc viêm phế quản, xạ can hoạt động như một chất long đờm tự nhiên. Nó giúp làm loãng và tống xuất chất nhầy ra khỏi đường thở, do đó làm giảm ho. Hơn nữa, các đặc tính làm dịu của nó làm giảm viêm phế quản, khiến nó trở thành một loại thảo mộc hữu ích trong việc kiểm soát các tình trạng hô hấp mãn tính.
Tác dụng chống viêm
Viêm mãn tính là nguyên nhân gốc rễ của nhiều tình trạng sức khỏe, bao gồm viêm khớp, bệnh tim mạch và một số bệnh ung thư. Các đặc tính chống viêm của xạ can có thể giúp kiểm soát các tình trạng này.
Giảm đau khớp và viêm khớp
Xạ can theo truyền thống được sử dụng để điều trị đau khớp, đặc biệt là liên quan đến viêm khớp. Loại thảo mộc này chứa irigenin và tectorigenin, các hợp chất flavonoid được biết đến với tác dụng chống viêm. Các hợp chất này giúp giảm viêm ở khớp, do đó làm giảm đau và cải thiện khả năng vận động.
Làm dịu tình trạng viêm cơ
Đối với những người bị viêm cơ do gắng sức hoặc chấn thương, xạ can có thể giúp giảm đau. Các đặc tính chống viêm của nó có thể giúp giảm sưng cơ và cung cấp một giải pháp thay thế tự nhiên cho các loại thuốc chống viêm tổng hợp.
Hoạt động kháng khuẩn và kháng vi-rút
Các đặc tính kháng khuẩn và kháng vi-rút của xạ can có thể khiến nó trở thành một loại thảo mộc hữu ích để chống lại các bệnh nhiễm trùng. Thân rễ của nó chứa nhiều hợp chất có tác dụng ức chế một số mầm bệnh.
Chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn
Các hợp chất hoạt tính sinh học trong xạ hương có thể ức chế sự phát triển của nhiều loại vi khuẩn, bao gồm Staphylococcus aureus và Streptococcus mutans. Hoạt động kháng khuẩn này khiến xạ hương trở thành một phương thuốc thảo dược hữu ích cho các tình trạng như nhiễm trùng họng do vi khuẩn, nhiễm trùng da và thậm chí một số rối loạn tiêu hóa do vi khuẩn có hại gây ra.
Ức chế hoạt động của vi-rút
Xạ hương cũng cho thấy tiềm năng ức chế hoạt động của một số loại vi-rút. Công dụng truyền thống bao gồm điều trị các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp do vi-rút như cảm lạnh thông thường và cúm. Một số nghiên cứu cho thấy loại thảo mộc này có thể có hoạt tính kháng vi-rút đối với vi-rút herpes simplex, mặc dù cần nghiên cứu thêm để hiểu đầy đủ về hiệu quả của nó.
Điều trị các tình trạng về da
Loại thảo mộc này cũng được dùng tại chỗ trong y học cổ truyền để điều trị các bệnh nhiễm trùng da và các tình trạng viêm da như bệnh chàm và viêm da. Các đặc tính kháng khuẩn của nó giúp làm sạch vùng bị ảnh hưởng và thúc đẩy quá trình chữa lành.
Tính chất chống oxy hóa
Giảng viên Trường Cao đẳng Dược Hà Nội cho hay, Chất chống oxy hóa rất cần thiết để bảo vệ cơ thể khỏi tình trạng stress oxy hóa, có thể gây tổn thương tế bào và góp phần gây ra nhiều bệnh mãn tính, bao gồm ung thư, tiểu đường và bệnh tim mạch. Xạ can chứa hàm lượng flavonoid và các hợp chất chống oxy hóa khác đáng kể.
Bảo vệ chống lại tổn thương tế bào
Các flavonoid trong xạ can, chẳng hạn như irigenin và tectoridin, giúp trung hòa các gốc tự do, các phân tử không ổn định gây tổn thương tế bào. Bằng cách giảm stress oxy hóa, xạ can có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính liên quan đến lão hóa và tổn thương tế bào.
Tác dụng phòng ngừa ung thư tiềm ẩn
Mặc dù nghiên cứu vẫn đang được tiến hành, một số nghiên cứu cho thấy tính chất chống oxy hóa của xạ can có thể giúp giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư. Các hợp chất flavonoid của loại thảo mộc này đã được chứng minh là có hoạt tính chống ung thư trong các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm, đặc biệt là trong việc ức chế sự phát triển của tế bào ung thư. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu lâm sàng để xác nhận những phát hiện này ở người.
Sưu tầm Thạc sĩ Trần Thị Minh Tuyến
