Một số bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh từ cây Ngũ gia bì

Ngũ gia bì còn gọi là xuyên gia bì, từ lâu đã được dùng làm thuốc chữa đau nhức xương khớp và giảm đau sau chấn thương phần mềm. Ngũ gia bì thường được kết hợp với các vị thuốc khác để tăng hiệu quả chữa bệnh.

Đặc điểm cây ngũ gia bì

Theo Dược sĩ CKI Nguyễn Quốc Trung, giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM cho biết, Ngũ gia bì gai, còn gọi là xuyên gia bì hoặc tam gia bì, có tên khoa học là Acanthopanax aculeatus Seem. thuộc họ Nhân sâm (Araliaceae). Cây là loại bụi cao từ 1 đến 7m, cành có gai. Lá kép chân chim mọc so le, gồm 3–5 lá, thường là 3, hình bầu dục hoặc thuôn, đầu nhọn, hai mặt lá nhẵn, mặt trên màu sẫm bóng, mép lá có khía răng to và gai ở gân lá. Cụm hoa nở ở đầu cành, có cuống dài khoảng 4cm, nhỏ, màu xanh trắng, với cánh hoa hình tam giác. Quả mọng hình cầu phẳng, chín màu đen, có chứa 2 hạt. Vỏ rễ hoặc thân cây được dùng làm nguyên liệu thuốc.

Một số loại ngũ gia bì:

Ngũ gia bì gai
Ngũ gia bì cẩm thạch
Ngũ gia bì hương, còn gọi là tế trụ gia bì

Ngũ gia bì có tác dụng gì?

Cây ngũ gia bì đã được sử dụng trong Y Học Cổ Truyền từ lâu và ngày nay được khoa học chứng minh có tác dụng bảo vệ sức khỏe. Một số công dụng của ngũ gia bì bao gồm:

Chữa đau nhức xương khớp

Theo Y Học Cổ Truyền, ngũ gia bì có vị đắng, cay, tính ôn, thuộc kinh can, phế, thận. Nó có tác dụng khu phong, giảm đau thấp, tăng cường sức mạnh của gân xương, kích thích sự hoạt động và giúp cân bằng cơ thể. Thường được sử dụng để điều trị các vấn đề liên quan đến xương khớp, nhức đầu mỏi gối, và giúp trẻ em khôi phục chức năng đi lại.

Giảm mệt mỏi

Chống mệt mỏi, tăng sức chịu đựng của cơ thể đối với tình trạng thiếu oxy và môi trường nhiệt độ cao. Điều tiết nội tiết, hồng cầu, bạch cầu và huyết áp.

An thần

Có tác dụng an thần, điều tiết sự cân bằng giữa quá trình ức chế và hưng phấn của trung khu thần kinh.

Tăng cường hệ miễn dịch

Tăng khả năng thực bào của hệ tế bào nội mô, tăng sự hình thành kháng thể chống lại vi sinh vật. Kháng virus, kháng tế bào ung thư, điều chỉnh miễn dịch. Kháng viêm, cả viêm cấp và mạn tính.

Đuổi muỗi

Có tác dụng xua đuổi muỗi, thường được trồng trong nhà hoặc vườn để vừa làm cảnh vừa trừ muỗi hiệu quả.

Làm sạch không khí

Chống ô nhiễm, điều hòa khí hậu, loại bỏ khí độc Formaldehyd. Trồng nhiều cây tại cửa ra vào giúp cải thiện không khí rõ rệt.

Một số bài thuốc được sử dụng từ cây ngũ gia bì

Chữa đau nhức xương khớp:
Ngũ gia bì sao vàng 100g ngâm trong 1 lít rượu trắng 30°. Sau 10-15 ngày, lắc đều và uống mỗi ngày 30ml vào buổi tối trước khi ngủ.
Chữa tay chân run rẩy
Ngũ gia bì 30g, ngưu tất 24g, thạch hộc 24g, nhục quế 6g, gừng 3g. Sắc lấy nước uống.
Chữa sưng đau khớp kéo dài:
Ngũ gia bì, trinh nữ, bưởi bung, lá ngải, cát căn mỗi loại 16g, tục đoạn 20g. Sắc uống 2 lần/ngày.
Tăng cường gân cốt, chứng mềm yếu gân xương, trẻ chậm biết đi, liệt dương
Ngũ gia bì, mộc qua, ngưu tất mỗi loại 5g. Sắc lấy nước hoặc tán bột uống cùng rượu loãng hàng ngày.
Chữa bệnh gout (thống phong):
Ngũ gia bì, bồ công anh, trinh nữ, cà gai leo, đinh lăng, kinh giới, thủy xương bồ, cát căn, đơn hoa mỗi loại 16g; ngưu tất nam 20g; tất bát 12g; quế 10g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang.

Lưu ý khi sử dụng

Giảng viên Trường Cao đẳng Dược Hà Nội cho hay, Để dùng thuốc hiệu quả, cần lưu ý những điều sau:

Tránh sử dụng thuốc có tính cay tính ôn nếu bạn là người âm hư hỏa vượng (thích mát, hay khát, cơ thể nhiệt thịnh).
Nên tham khảo ý kiến từ các bác sĩ, thầy thuốc đông y uy tín trước khi sử dụng vị thuốc đông y.
Kiểm tra các tương tác có thể xảy ra với các thuốc khác đồng thời đang dùng.
Tạm ngưng sử dụng và thông báo ngay cho bác sĩ nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường.
Để tránh nhầm lẫn, nhớ phân biệt ngũ gia bì và cây đùm đũm
Ngũ gia bì có tác dụng đặc biệt với xương khớp, nhưng cần dùng đúng đối tượng và có thể kết hợp với các vị khác để tăng hiệu quả.