Nguyên tắc xử trí điều trị dự phòng bệnh dại ở người

Bệnh dại ở người đang ngày càng gia tăng và có diễn biến hết sức phức tạp nếu không được xử lý kịp thời đúng cách. Vậy nguyên tắc điều trị dự phòng bệnh ra sao?

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế trong điều trị dự phòng bệnh dại, việc chỉ định dùng vắc xin phòng dại và huyết thanh kháng dại phải căn cứ theo tình trạng của con chó, hoàn cảnh bị chó cào cắn hoặc tiếp xúc với nguồn bệnh, vị trí chó cào cắn, số lượng vết cào cắn, mức độ vết cào cắn và tình hình bệnh dại xảy ra tại địa phương. Dưới đây là 3 Nguyên tắc xử trí điều trị dự phòng bệnh dại ở người do chó dại cắn

Mức độ nhẹ

Đây là mức độ nhẹ cơ thể người không bị tổn thương. Trường hợp này người chỉ tiếp xúc bề ngoài với cho bằng các hoạt động bình thường như vuốt ve, cho chó ăn hoặc để cho tiếp xúc với phần da lành không bị trầy xước. Trường hợp này không cần phải xử trí điều trị dự phòng.

Xử trí điều trị dự phòng bệnh dại ở người do chó dại cắn phải bảo đảm nguyên tắc

Mức độ vừa

Trường hợp này người bị chó cào cấu gây thương tổn với vết xước hoặc để chó liếm trên phần da và niêm mạc bị tổn thương. Nếu tại thời điểm bị cho cắn, chó không có biểu hiện gì lạ kể cả đã được tiêm phòng dại thì phải điều trị dự phòng bằng cách tiêm ngay vắc xin phòng dại và trong vòng 10. Theo dõi tình trạng của chó, nếu cho vẫn trong tình trạng bình thường có thể dừng tiêm vắc xin sau ngày thứ 10. Nếu trong vòng 10 ngày sau đó con chó bị ốm, có những biểu hiện lạ như xuất hiện triệu chứng dại hoặc bỏ chạy mất tích không theo dõi được thì ngay từ đầu phải điều trị dự phòng bằng cách tiêm ngay vắc xin dại và tiêm đủ liều. Khi tại thời điểm bị chó cào cấu có vết xước, vết cào; chó đã có triệu chứng dại hoặc bỏ chạy mất tích không theo dõi được tình trạng thì ngay từ đầu phải điều trị dự phòng bằng cách tiêm ngay vắc xin phòng dại và tiêm đủ liều.

Mức độ nặng

Đây là mức độ nặng xảy ra khi nạn nhân có những tổn thương do vết cắn, vết cào nguy hiểm. Nếu tại thời điểm bị chó cắn hay cào, con chó ở tình trạng bình thường nhưng trong vòng 10 ngày sau đó chó bị ốm, có xuất hiện triệu chứng dại hoặc bỏ chạy mất tích không theo dõi được thì ngay từ đầu phải điều trị dự phòng bằng cách phải tiêm ngay vắc xin phòng dại và tiêm đủ liều. Khi tại thời điểm bị chó cắn hay cào, con chó có triệu chứng dại hoặc bỏ chạy mất tích không theo dõi được tình trạng thì phải điều trị dự phòng ngay từ đầu bằng cách tiêm ngay huyết thanh kháng dại và vắc xin phòng dại.

Cần tiêm vắc xin phòng dại nếu chó có biểu hiện bất thường

Nếu vết thương do chó cắn hay cào gây tổn thương sâu, có nhiều vết thương; vết cắn, vết cào gần thần kinh trung ương như đầu, mặt, cổ hay ở vùng có nhiều dây thần kinh như các đầu chi, bộ phận sinh dục nhưng ở thời điểm bị cắn hay cào chó ở trong tình trạng bình thường, có triệu chứng dại hoặc bỏ chạy mất tích không theo dõi được thì phải điều trị dự phòng ngay từ đầu bằng cách tiêm ngay huyết thanh kháng dại và vắc xin phòng dại.

Lời khuyên của thầy thuốc

Trên thực tế, mọi trường hợp tiếp xúc với chó tại các vị trí da hoặc niêm mạc bị tổn thương dù con chó đã được tiêm phòng dại thì cũng không nên chủ quan. Tùy theo vết thương và mức độ thương tổn đã nêu trên để có biện pháp xử trí điều trị dự phòng phù hợp. Sự chủ quan của nạn nhân kể cả các cơ sở y tế không thực hiện việc điều trị dự phòng theo quy định của Bộ Y tế sẽ dẫn đến tình trạng nguy hiểm tính mạng và có thể gây tử vong là điều không thể tránh khỏi.

Các chuyên gia Dược học việt Nam lưu ý rằng, các vết thương do những động vật hoang dại cắn cũng phải cần xử trí điều trị dự phòng như đối với trường hợp bị chó cào cắn. Khi bị các động vật hoang dại cắn, cần bắt ngay con vật để làm xét nghiệm; khi có kết quả âm tính đối với bệnh dại thì có thể dừng việc điều trị dự phòng. Nếu vết thương do các loại động vật gặm nhấm, gia súc khác cắn thì cơ sở y tế có thể xem xét chỉ định việc tiêm vắc xin phòng dại mà không cần tiêm huyết thanh kháng dại. Việc sử dụng vắc xin phòng dại, huyết thanh kháng dại phải tuân thủ theo hướng dẫn khuyến cáo của nhà sản xuất vắc xin và sinh phẩm y tế đã được Bộ Y tế cấp phép lưu hành sử dụng tại nước ta.

Nguồn : Cẩm nang sức khỏe