Cây địa liền: Đặc điểm và các bài thuốc từ dược liệu

Cây địa liên, phổ biến ở Việt Nam, lâu nay được sử dụng làm thuốc trong điều trị đau nhức xương khớp và các vấn đề liên quan đến đường tiêu hóa như đau dạ dày, đầy bụng…

Đặc điểm cây địa liền

Theo các dược sĩ, giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, Cây địa liền, hay còn được gọi là Tam nại, sơn nại, thiền liền, hoặc sa khương (tên khoa học: Kaempferia galanga L), là một loại cây thân thảo sống lâu năm không có thân. Phổ biến ở nhiều nơi trên nước ta và các quốc gia Châu Á như Thái Lan, Lào, Campuchia, Trung Quốc, Ấn Độ, Malaysia, và Indonesia, cây này thường được sử dụng trong y học dân dụ để điều trị đau nhức xương khớp và các bệnh đường tiêu hóa như đau dạ dày, đầy bụng. Thân rễ của cây, được thu hái vào mùa đông xuân, sau đó được rửa sạch, thái miếng, và phơi khô để sử dụng.

Tác dụng của củ địa liền?

Cây địa liền, phổ biến và mọc hoang nhiều ở nước ta, mang lại nhiều lợi ích trong lĩnh vực y học và sức khỏe. Có nhiều tác dụng của địa liền như:

Giảm đau, chống viêm, và hạ sốt: Theo nghiên cứu y học, địa liền có tác dụng giảm đau, chống viêm, và hạ sốt. Nó giảm tần số và cường độ đau nhức, cũng như hỗ trợ giảm viêm.

Đối với Đông y: Vị thuốc địa liền có vị cay và tính ấm, giúp làm ấm tỳ vị, giảm đau, hành khí, trừ đờm, tán hàn, tiêu thực, và trừ thấp. Được sử dụng chữa ngực bụng lạnh đau, đau răng, rối loạn tiêu hóa, chóng tiêu, và tê phù, tê thấp đau đầu, nhức cơ khớp.

Ở Trung Quốc: Cây địa liền được sử dụng trong điều trị thực trệ, đầy bụng, viêm dạ dày, loét dạ dày, đau răng, và phong thấp đau xương.

Ở Philippines: Nước sắc địa liền được dùng để chữa sốt rét và ăn uống khó tiêu. Lá được nghiền và đắp lên khớp xương đau nhức.

Ở Malaysia: Thân rễ địa liền chữa tăng huyết áp, lở loét, cảm lạnh, và hen suyễn. Lá và thân rễ cũng được nhai để chữa ho và đau họng.

Ứng dụng tinh dầu địa liền: Ngoài ra, tinh dầu địa liền được sử dụng trong nước hoa, mỹ phẩm, chất điều hương trong thực phẩm, đa dạng hóa ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày.

Bài thuốc trị bệnh từ địa liền

Dưới đây là một số bài thuốc sử dụng địa liền để trị các vấn đề sức khỏe cụ thể:

Chữa cảm sốt nhức đầu

Thành phần: Thân rễ Địa liền 5g, Bạch chỉ 5g, Cát căn 10g.

Cách sử dụng: Nghiền mịn và làm viên uống. Hỗ trợ hạ sốt và giảm đau đầu.

Điều trị tiêu hóa kém, đầy bụng, chậm tiêu ngực bụng lạnh đau

Cách 1: Sử dụng 4-8g địa liền sắc thuốc uống hoặc nghiền thân rễ thành bột.

Cách 2: Tán bột địa liền, đương quy, đinh hương và cam thảo, làm viên uống. Uống 10 viên mỗi lần, 2-3 lần mỗi ngày.

Trị bệnh ho gà

Thành phần: Địa liền 300g, lá chanh 300g, tang bạch bì tẩm mật ong (vỏ rễ Dâu) 1000g, rau sam tươi 1000g, rau má tươi 1000g, lá tía tô 500g.

Cách sử dụng: Nấu với nước, sau đó cho vào bình thủy tinh thêm đường. Trẻ em mỗi ngày uống khoảng 15-30 ml.

Điều trị táo bón, nhức đầu, ăn uống không tiêu, cảm sốt:

Thành phần: 1000g địa liền, 1000g thổ phục linh, 1000g rau má tươi và 500g cam thảo.

Cách sử dụng: Phơi khô và tán thành bột. Mỗi ngày lấy 2-4 gram hòa tan nước và uống.

Trị ăn uống khó tiêu, đau thần kinh tọa, đau dạ dày:

Thành phần: 20g địa liền và 10g quế chi.

Cách sử dụng: Tán thành bột, mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 2 gram.

Chữa đau nhức răng, đau mỏi gân cốt, đau lưng:

Cách sử dụng: Rượu ngâm thân rễ địa liền riêng lẻ hoặc phối hợp với một số vị thuốc khác để xoa bóp hoặc ngậm, không uống.

Lưu ý khi dùng địa liền

Giảng viên Trường Cao đẳng Dược Hà Nội cho hay, Cây địa liền, với tính ấm và một số hoạt chất, có thể gây ra một số tác dụng phụ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Do đó, việc sử dụng không nên lạm dụng liều lượng lớn trong thời gian dài. Các đối tượng như âm hư, hỏa uất, dạ dày đau nóng rát hoặc thiếu máu không nên sử dụng cây địa liền để chữa bệnh.

Trong quá trình sử dụng, nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng bất thường nào, việc tạm ngưng sử dụng và tham khảo ý kiến của bác sĩ là quan trọng. Mặc dù cây địa liền là một phương pháp tự nhiên phổ biến để bảo vệ sức khỏe và điều trị bệnh, nhưng cần cẩn trọng để tránh tác dụng phụ không mong muốn, đặc biệt khi sử dụng đường uống.

Tổng hợp: duochocvietnam.edu.vn