Chuột rút không đơn giản như bạn vẫn nghĩ

Chuột rút là tình trạng co thắt cơ đột ngột, gây đau dữ dội, không cử động được khiến người bệnh gặp nhiều phiền toái trong sinh hoạt hằng ngày nếu không được điều trị kịp thời.

Chuột rút có thể xảy ra ở mọi bắp thịt trên cơ thể. Tuy nhiên, bệnh thường gặp nhất ở cẳng chân, đùi, bàn tay và bàn chân. Thông thường chuột rút có tác hại gì nhưng sẽ gây nguy hiểm nếu bạn đang bơi dưới nước, ngồi gần bếp lửa, khi đang lái xe.

Chuột rút là gì?

Chuột rút là tình trạng co thắt cơ đột ngột, gây đau dữ dội ở một bắp thịt thường là co cơ do lạnh hay hoạt động quá sức, làm cho bệnh nhân không tiếp tục cử động được nữa. Một số nguyên nhân cụ thể thường dẫn đến tình trạng chuột rút như :

Chuột rút có thể xảy ra ở mọi bắp thịt trên cơ thể

Rối loạn chức năng thần kinh thực vật.
Cơ thể mệt mỏi, ra nhiều mồ hôi, gây mất muối natri clorua.
Cơ bắp phải làm việc nhiều, gây ứ đọng axit lactic trong cơ.

Đối tượng nào có khả năng bị chuột rút?

Chuột rút thường xảy ra khi do vận động quá sức. Đối tượng có nguy cơ dễ bị chuột rút nhất thường là : vận động viên thể thao, người leo núi, leo cầu thang nhiều tầng,Lao động, tập luyện, trèo đèo leo dốc với cường độ cao, cơ thể bị mất nước, mất muối… đều dễ bị chuột rút.

Bệnh thường xảy ra trong các trường hợp: ngủ ban đêm, khi đang vận động cơ bắp trong thời gian dài liên tục, nhất là khi mệt mỏi, đói, khát nước. Lý giải chứng chuột rút vào ban đêm, các nhà chuyên môn cho rằng, do việc hoạt động liên tục ban ngày khiến cơ bắp hoạt động căng thẳng hoặc không hoạt động trong thời gian dài( đứng quá lâu) sẽ gây ra tình trạng chuột rút ban đêm. Chuột rút trong khi đang vận động thường gặp ở các bắp thịt lớn như cẳng chân và đùi. Khi đó cơ bắp bị mệt mỏi, vận động quá lâu, quá mạnh, vận động khi thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh, cơ thể bị mất muối làm giảm nồng độ K, Mg, Na, Ca trong máu.

Đối tượng có nguy cơ dễ bị chuột rút nhất thường là những người hoạt động mạnh hoặc chơi thể thao

Thêm nữa, việc hoạt động nhiều cũng gây lắng đọng acid lactic trong bắp, dẫn đến rối loạn dẫn truyền tín hiệu từ đó gây ra tình trạng co rút cơ mặc dù não bộ đã truyền tín hiệu thư giãn. Như vậy, những người ngồi làm việc lâu, không thay đổi tư thế cũng thường bị chứng co cứng cơ. Thời tiết nóng bức mà vận động cơ thể sẽ ra nhiều mồ hôi gây mất nước và mất muối cũng rất dễ bị chuột rút khi vận động mạnh và kéo dài.

Các chuyên gia Dược học việt nam cũng cho biết thêm, đối tượng sử dụng một số loại thuốc chữa bệnh như statin, prednison, thuốc lợi tiểu làm giảm kali và magiê cũng dễ bị chuột rút. Bệnh nhân bị các bệnh: tiểu đường, Parkinson, đường huyết thấp, thiếu máu, bệnh tuyến giáp, bệnh thận đang lọc máu, rối loạn tuần hoàn, bệnh giãn tĩnh mạch chi dưới đều dễ bị chuột rút. Thai phụ hay bị chuột rút từ tháng thứ 6 trở đi của thai kỳ do thiếu calcium, phospho, magnesium, do sức nặng và độ lớn của tử cung chèn ép vào các mạch máu ở chi dưới hoặc do các cơ ở chi dưới phải mang sức nặng của cơ thể.

Nên xử trí thế nào khi bị chuột rút?

Đang vận động bất ngờ bị chuột rút sẽ rất đau bắp thịt, khiến phải dừng lại ngay không cử động được nữa và thực hiện các thao tác sau đây: Dừng hoạt động lại, cố gắng thả lỏng chân để thư giãn bắp thịt đang bị co rút rồi xoa bóp nhẹ nhàng. Nếu chuột rút ở cẳng chân, bạn nên nhẹ nhàng vươn duỗi cơ theo chiều đối ngược: kéo đầu ngón chân và bàn chân lên cao hướng về đầu gối.

Khi bị chuột rút bắp đùi, cần nhờ người khác kéo thẳng chân ra, một tay nâng cao gót chân, tay kia đồng thời ấn đầu gối xuống. Trường hợp chuột rút cơ xương sườn, bạn phải hít thở sâu để thư giãn cơ hoành đồng thời xoa bóp nhẹ các bắp thịt xung quanh lồng ngực. Uống nước trà đường nóng, cà phê pha ngọt, nước oresol, nước cam, nước chanh… Sau khi đã qua cơn đau, về nhà bạn có thể tắm nước nóng để thư giãn bắp thịt. Bạn nên đi giày vừa chân, gót giày không quá cao.

Có thể dùng một số loại thuốc thuốc điều trị chuột rút như: vitamin E, thuốc thư giãn cơ… Bình thường chuột rút không kéo dài và không gây nguy hiểm.

Cần làm gì để phòng tránh chuột rút?

Chuột rút hầu như không gây hại cho cơ thể. Tuy nhiên trong một số trường hợp có thể gây nguy hiểm khi chúng ta đang hoạt động. Để phòng tránh chuột rút bạn thể áp dụng các phương pháp sau:

Uống nước đầy đủ, tốt nhất là các loại nước giàu chất khoáng như: nước oresol, nước chanh đường muối, nước dừa… trước, trong và sau khi luyện tập, lao động, đi bộ, leo núi.
Khởi động thật tốt trước khi vận động cơ thể, trước mỗi buổi tập. Tập thư giãn cơ bắp trước và sau mỗi lần tập luyện. Tập vươn duỗi chân vào buổi tối trước khi đi ngủ và buổi sáng khi thức dậy.
Khi ngồi, co bàn chân về phía đầu gối càng cao càng tốt, để máu dễ dàng lưu thông ở bắp thịt cẳng chân.
Thực hiện chế độ dinh dưỡng cân bằng, đủ các chất: đạm, đường, béo, vitamin và khoáng chất. Hạn chế dùng các chất kích thích như thuốc lá, rượu, bia. Ðiều trị tích cực các bệnh là nguyên nhân gây chuột rút nói trên.

Nguồn : Cẩm Nang Sức Khỏe