Nguyên tắc “5 đúng” để sử dụng thuốc an toàn và hiệu quả

Trong điều trị bệnh, sử dụng thuốc đúng cách có vai trò rất quan trọng. Thuốc dùng để điều trị bệnh hay dùng hỗ trợ nâng cao thể trạng đều có những nguyên tắc sử dụng. Khi không nắm rõ được nguyên tắc cơ bản khi dùng thuốc, người bệnh có thể dùng sai làm giảm hiệu quả điều trị thậm chí gây nguy hiểm. Sau đây là 5 nguyên tắc quan trọng mà trước khi sử dụng thuốc bạn cần chú ý.

Sử dụng thuốc đúng cách

1.Đúng bệnh

Thói quen khá phổ biến trong cộng đồng đó là dùng thuốc bắt chước theo toa kê bệnh của người khác. Đây là thói quen không tốt và rất nguy hiểm. Bạn không bao giờ được dùng thuốc mà chưa được bác sĩ thăm khám và kê toa. Bệnh trạng của mỗi người mỗi khác vì vậy liều lượng của thuốc và thời gian trị liệu được căn cứ dựa trên thể trọng và tình trạng bệnh lý của mỗi bệnh nhân. Đừng vì tiếc kiệm tiền bạc hay thời gian khám bệnh mà uống thuốc theo mách bảo, vì tưởng rằng bệnh của họ cũng giống như bệnh của mình.

2.Đúng thuốc

Theo giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur: Khi uống nhiều loại thuốc cùng một lúc rất dễ gây nhầm lẫn thuốc, đặc biệt ở đối tượng là người cao tuổi. Đã có nhiều trường hợp ngộ độc thuốc phải đi cấp cứu cũng chỉ vì uống nhầm loại thuốc. Vì vậy, bạn cần lưu ý sự hướng dẫn từ cán bộ y tế, ghi nhớ tên loại thuốc mình đang uống, hình dạng cũng như màu sắc viên thuốc. Nếu được hãy ghi chú rõ ràng loại thuốc, số lượng thuốc cũng như thời gian uống thuốc để tránh nhầm lẫn. Nên đựng thuốc trong chai lọ nguyên thủy, bao bì thuốc còn nguyên vẹn để dễ quan sát và tránh nhầm lẫn với các thuốc khác. Nên nhớ uống đúng thuốc mới khỏi được bệnh !

3.Đúng lúc

Mỗi loại thuốc có bản chất khác nhau nên không có quy luật chung về thời gian uống thuốc vào lúc nào cho tất cả các loại thuốc. Thời điểm uống thuốc cũng là một trong những yếu tố quan trọng góp phần làm tăng hiệu quả điều trị. Thuốc có thể được uống vào trước bữa ăn khi bụng đói, sau khi ăn no hoặc trong khi ăn. Sau khi khám bệnh và kê đơn thuốc, bác sĩ thường tư vấn và căn dặn người bệnh về điều này. Thời điểm uống thuốc hợp lý sẽ ảnh hưởng tới nồng độ cao trong máu, giúp thuốc phát huy hiệu quả tối đa và nâng cao hiệu quả điều trị bệnh. Ngoài ra, người bệnh cũng cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc trước khi dùng xem thời điểm uống thuốc đó là vào lúc nào.

Theo cẩm nang sức khỏe uống thuốc đúng giờ bác sĩ kê đơn là lời khuyên tốt nhất tuy nhiên vẫn có trường hợp vì lý do khách quan người bệnh không thể uống thuốc đúng giờ hoặc quên không uống thuốc.

Việc này tất nhiên là có ảnh hưởng đến quá trình điều trị nhưng đến lần uống sau không nê uống bù 2 liều cộng lại. Vì khi uống gấp đôi liều lượng làm cho nồng độ thuốc trong máu tại thời điểm uống thuốc tăng cao và gây nguy hiểm.

Đặc biệt khi đối tượng sử dụng thuốc là người cao tuổi, mắc nhiều bệnh, để tránh quên thuốc, họ thường uống thuốc cùng một lúc rất dễ gây ra các tương tác bất lợi. Do đó, cần hỏi kỹ bác sĩ về thời điểm dùng các loại thuốc hoặc nhờ người thân nhắc nhở nếu cần thiết.

Sử dụng thuốc đúng giờ

4.Đúng liều

Khi sử dụng thuốc luôn có lời khuyên “phải dùng thuốc đúng liều và đủ thời gian”. Đúng liều nghĩa là phải dùng thuốc theo đúng số lượng thuốc đã được chỉ định cho một lần dùng thuốc hoặc cho cả ngày. Thuốc nếu dùng đúng liều thì đem lại hiệu quả điều trị bệnh khi dùng quá liều lại trở thành độc chất. Việc dùng thuốc không đúng liều bao gồm dùng không đủ liều và dùng quá lâu. Khi dùng thuốc không đủ liều sẽ ảnh hưởng đến kết quả điều trị bệnh và gây hại. Ví dụ, kháng sinh được sử dụng không đủ liều có thể dẫn đến hiện tượng vi khuẩn đề kháng thuốc. Còn dùng thuốc quá liều sẽ gây tác hại cho chính sức khỏe của người dùng thuốc, thậm chí có thể gây tử vong. Đừng tự ý thay đổi liều lượng, phải hỏi ý kiến của bác sĩ. Đừng tăng liều sử dụng vì mong muốn khỏi bệnh sớm rất có thể sẽ dẫn đến trường hợp nhờn thuốc. Nếu bạn cảm thấy cơ thể mình đã khỏi bệnh và tự dừng sử dụng thuốc dù chưa hết đơn thuốc của bác sĩ cũng có thể dẫn đến tình trạng bệnh tái phát lúc này bạn sẽ phải đến bác sĩ thường xuyên hơn.

5.Đúng cách

Ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ Cao đẳng Dược: Thuốc cần được sử dụng đúng cách. Cần uống thuốc nguyên viên với nước đun sôi để nguội nếu là thuốc viên nén. Khi uống thuốc mà dùng ít nước hoặc thậm chí là không dùng nước để uống mà nuốt khan viên thuốc, thuốc có thể bị vướng, mắc ở thực quản gây tổn thương thực quản. Mặt khác một số loại thuốc sẽ kết thành sỏi trong cơ thể do không có đủ nước để làm hoà tan thuốc. Đối với dạng viên nén sủi bọt cần hòa tan thuốc hoàn toàn trong nước (pha đúng lượng nước trong tờ hướng dẫn sử dụng hoặc hướng dẫn của bác sĩ, dược sĩ) và uống hết. Ngoài ra còn có loại thuốc phải ngậm dưới lưỡi, thuốc tiêm, thuốc xịt mũi hay để hít, thuốc dùng bôi ngoài da, thuốc để nhỏ vào mắt,… người dùng đều cần phải lưu ý để sử dụng đúng cách.

Xem thêm: duochocvietnam.edu.vn