Sử dụng thuốc sai cách khiến gan bị tổn thương

Khi sử dụng thuốc quá liều trong thời gian dài hay tự ý dùng thuốc tây, các loại thực phẩm chức năng không đúng chỉ định dễ dẫn đến tình trạng gây độc cho gan, thận, làm hoại tử tế bào gan, viêm gan…

Sử dụng thuốc nhiều khiến gan bị tổn thương

Sử dụng thuốc sai cách khiến gan bị tổn thương là một vấn đề khá phổ biến chiếm tỷ lệ lên đến 10% trong các phản ứng phụ do thuốc gây ra. Hầu hết các thuốc dù được dùng bằng đường uống, tiêm, xịt hít qua mũi hay dán trên da… đều sẽ được chuyển hóa tại gan sau đó được bài tiết qua mật hay nước tiểu.

Do đó nếu gan bị suy giảm chức năng chuyển hóa, việc giải độc hay bài tiết thuốc cũng bị ảnh hưởng. Thuốc nếu không được chuyển hóa dẫn đến tích tụ có thể gây ngộ độc và tấn công vào gan gây viêm gan. Việc sử dụng thuốc không đúng cách, lạm dụng hay tự ý uống thuốc là những nguyên nhân chính góp phần làm cho tổn thương gan do thuốc xảy ra ngày càng nhiều.

1.Thuốc giảm đau, hạ sốt

Theo giảng viên Cao đẳng Dược cho biết: Paracetamol là thuốc thuộc nhóm giảm đau, hạ sốt. Đây là thuốc thuộc danh mục thuốc không kê đơn được bán rộng rãi, bệnh nhân có thể mua mà không cần toa thuốc bác sĩ. Khi người bệnh dùng thuốc mà chưa nắm rõ về cách sử dụng và liều lượng thuốc dễ dẫn đến nhiều tác dụng phụ trong đó phổ biến nhất chính là gây hại cho gan

Khi sử dụng paracetamol theo đúng chỉ dẫn, thuốc vẫn an toàn ngay cả đối với những người mắc bệnh gan. Nếu lạm dụng dùng thuốc quá liều: uống nhiều viên cùng một lúc hoặc dùng liều cao paracetamol liên tục trong vài ngày có thể gây tổn thương cho gan. Ở người lớn, khuyến cáo liều tối đa sử dụng không được phép lớn hơn 4g/ngày. Dùng 10 – 15 mg/kg thể trọng, cách 4 – 6 giờ/lần nếu sử dụng đường uống. Không nên dùng paracetamol quá năm lần và không quá 75 mg/kg trong vòng 24 giờ.

Ngoài ra, ngay cả với những người khỏe mạnh cũng nên hạn chế dùng 3g paracetamol mỗi ngày kéo dài hơn 3 đến 5 ngày. Bệnh nhân mắc bệnh gan cần hạn chế lượng paracetamol hàng ngày xuống 2g mỗi ngày hay thậm chí ít hơn nếu có bệnh gan nặng. Ngay cả khi người bệnh không có bệnh gan, hãy luôn sử dụng lượng paracetamol nhỏ nhất cần thiết để giảm đau. Người bệnh cần chú ý tờ hướng dẫn sử dụng của tất cả các loại thuốc kê đơn và không kê đơn đang sử dụng.

Thuốc giảm đau hạ sốt

2.Thuốc chống viêm không steroid

Đối với các loại thuốc chống viêm không steroid như diclofenac, aspirin, profenic.. mặc dù tỷ lệ người bệnh bị tổn thương gan do nhóm thuốc này rất thấp nhưng do được sử dụng quá rộng rãi để trị đau nhức khớp cho nên nhóm thuốc chống viêm không steroid vẫn được xếp vào một trong những thuốc chính gây tổn thương gan.

3.Lạm dụng thuốc bổ

Nhiều người quan niệm rằng thuốc tây dùng chữa các bệnh nếu lạm dụng sẽ hại gan ngược lại thuốc bổ, vitamin có thể dùng thoải mái vì các thuốc này giúp bổ sung các vi chất thiếu hụt mà cơ thể không tổng hợp được. Tuy nhiên, đây là quan niệm không đúng. Lạm dụng thuốc kể cả thuốc bổ cũng hại gan và gây tổn thương gan.

Đã có nhiều trường hợp bệnh nhân uống quá nhiều thuốc, thực phẩm chức năng được quảng cáo trên mạng như: thực phẩm chức năng cải thiện nám da, viên uống chống nắng, thuốc huyết áp, thuốc bổ não, Glucosamin, thuốc trị đau khớp, … khiến cho gan làm việc quá tải.

Lạm dụng thuốc bổ

4.Thuốc tẩy giun, kháng sinh và các loại thuốc khác

Theo giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết: Thuốc tẩy giun, một số kháng sinh, thuốc gây mê, thuốc trị nấm như ketoconazole, thuốc trị tăng mỡ máu, thuốc trị đái tháo đường và nhiều loại thuốc khác … cũng có thể gây tổn thương gan nếu người bệnh sử dụng quá liều hay dùng sai cách.

5.Nguyên tắc chung cần nhớ

Theo cẩm nang sức khỏe cần hiểu rằng càng dùng ít thuốc càng tốt. Khi sử dụng thuốc không kê đơn, hãy nhớ đọc tờ hướng dẫn sử dụng thuốc cẩn thận và không sử dụng thuốc vượt quá lượng khuyến cáo. Không dùng liều tối đa được đề nghị trong một thời gian dài khi không hỏi ý kiến bác sĩ. Chỉ sử dụng thuốc theo đơn khi đã được bác sĩ tư vấn, hướng dẫn sử dụng.
Nếu bệnh nhân đang dùng nhiều loại thuốc cùng lúc cần xác định chắc chắn rằng các thành phần thuốc không giống nhau để hạn chế việc tình cờ sử dụng quá liều thuốc.
Khi đã uống rượu bia tốt nhất là không dùng hay hạn chế sử dụng paracetamol và không được dùng liều tối đa.
Nếu sử dụng thuốc cho người bị suy gan, thận, bác sĩ điều trị cần biết rõ để chẩn đoán và mức độ nghiêm trọng bệnh gan của người bệnh để đưa ra phác đồ cũng như liều lượng sử dụng thuốc phù hợp.
Cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa gan trước khi bắt đầu dùng thuốc mới nếu người bệnh bị bệnh gan tiến triển như xơ gan nặng.
Tập thay đổi lối sống lành mạnh như hạn chế rượu, bia, hạn chế ăn các món ăn nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, hạn chế tiếp xúc với các chất độc trong không khí như khói bụi, thuốc trừ sâu, phân bón…Trong ngày nên uống nhiều nước, bổ sung đúng cách vitamin như vitamin A,E, K, C… và các chất vi lượng cần thiết cho cơ thể để giúp lá gan khỏe mạnh hơn.

XEM THÊM: DUOCHOCVIETNAM.EDU.VN