Lưu ý khi sử dụng thuốc lợi tiểu trong điều trị suy tim

Sử dụng thuốc lợi tiểu trong điều trị suy tim giúp giảm triệu chứng ứ huyết và phù ngoại biên, nhưng có thể gây ra tác dụng phụ. Thuốc lợi tiểu có nhiều dạng và được chỉ định cho các trường hợp bệnh nhân khác nhau.

Các nhóm thuốc lợi tiểu

Theo bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, Thuốc lợi tiểu làm tăng khối lượng nước tiểu, giúp tăng thải Na+ và H2O ở dịch ngoại bào. Chúng gồm ba nhóm chính:

Lợi tiểu giữ K+: Kháng aldosterone (Spironolacton), Amilorid, Triamterene.
Lợi tiểu giảm K+: Thuốc lợi tiểu quai (Furosemid), thuốc ức chế CA (Acetazolamid), Thiazid (Hydroclorothiazid).
Lợi tiểu thẩm thấu: Mannitol.

Thuốc lợi tiểu thường dùng trong điều trị suy tim

Thiazid

Thiazid là lựa chọn đầu tiên cho bệnh nhân suy tim nhẹ và mạn. Liều thấp được bắt đầu và tăng dần với bệnh nhân suy tim nặng trước khi chuyển sang lợi tiểu quai hoặc kết hợp. Hiệu quả của Thiazid giảm nếu chức năng thận kém.

Hiện nay, Thiazid thường được kết hợp với thuốc ức chế men chuyển hoặc ức chế thụ thể angiotensin II để tăng hiệu quả và ức chế hệ renin-angiotensin do Thiazid gây ra.

Furosemid

Furosemid thường chỉ định cho bệnh nhân suy tim nặng, giúp loại bỏ Natri nhanh chóng và hiệu quả ngay cả với bệnh nhân có độ lọc vi cầu thận thấp.

Ở bệnh nhân suy tim nặng, Furosemid hấp thu chậm và đáp ứng thận giảm, tác dụng tối đa sau 4 giờ. Để tăng hiệu quả, nên tăng số lần dùng đến liều đích.

So với bumetanide và torsemide, Furosemid có khả dụng sinh học và thời gian bán thải thấp hơn, khoảng 1-2 giờ, nên phải dùng nhiều lần trong ngày. Nếu bệnh nhân suy thận, cần liều cao hơn để đạt hiệu quả mong muốn.

Thuốc kháng aldosterone

Spironolacton thường phối hợp với thiazid và lợi tiểu quai để ngăn ngừa rối loạn điện giải cho bệnh nhân suy tim. Spironolacton còn ức chế xơ hóa cơ tim, giảm nguy cơ suy tim tiến triển và tử vong cho bệnh nhân suy tim.

Lưu ý khi sử dụng thuốc lợi tiểu trong điều trị suy tim

Khi nào nên dùng?

Giảng viên Trường Cao đẳng Dược Hà Nội cho hay, Thuốc lợi tiểu được khuyến cáo cho bệnh nhân suy tim sung huyết. Đặc biệt, lợi tiểu kháng aldosteron được chỉ định cho bệnh nhân suy tim NYHA II-IV có EF ≤ 35% hoặc bệnh nhân sau NMCT cấp có EF ≤ 40%, kèm triệu chứng suy tim.

Khi dùng cần nắm vững 4 đặc điểm:

Đáp ứng liều lợi tiểu ở bệnh nhân suy tim
Dược động học của thuốc lợi tiểu quai
Tương quan giữa liều lợi tiểu và hiệu quả
Hiện tượng đề kháng thuốc lợi tiểu

Hiện tượng nhờn thuốc lợi tiểu

Bệnh nhân có thể bị nhờn thuốc lợi tiểu dưới hai dạng:

Nhờn ngắn hạn

Giảm đáp ứng với thuốc sau liều đầu tiên, có thể do hệ thần kinh giao cảm hoặc kích hoạt angiotensin II.

Nhờn dài hạn

Sử dụng thuốc lợi tiểu quai kéo dài khiến dịch từ quai Henle tràn vào ống thận xa, gây phì đại và tăng hấp thu natri. Do đó, natri thoát ra từ quai Henle bị tái hấp thu ở ống thận xa, giảm hiệu quả của thuốc.