Chất xơ là phần quan trọng của chế độ ăn hàng ngày, không chỉ hỗ trợ quá trình tiêu hóa mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Người Việt nên tiêu thụ khoảng 20-25g chất xơ mỗi ngày. Đối với thực phẩm giàu chất xơ, hãy duy trì việc uống đủ nước để giúp chất xơ di chuyển dễ dàng qua ruột.
- Nước ép cà chua – Lợi ích không ngờ cho sức khỏe của bạn
- Cây rau má: Thần dược cho sức khỏe của bạn
- Những lưu ý quan trọng khi sử dụng Rau răm
Chất xơ là gì?
Theo các bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, Chất xơ là một thành phần của thực phẩm có nguồn gốc thực vật mà cơ thể không tiêu hóa được. Nó bao gồm các phân tử carbonhydrat (monosaccarit hoặc polisaccarit) và chia thành hai loại:
- Chất xơ hòa tan: Có khả năng hòa tan trong chất lỏng và tạo thành gel trong đường ruột. Có trong rau xanh, trái cây có độ nhớt cao như rau đay, mồng tơi, và một số loại đậu như đậu nành, đậu ngự.
- Chất xơ không tan: Ngược lại, không tan trong chất lỏng khi vào đường ruột. Có thể tham gia vào sự trao đổi chất trơ và cung cấp trương nở hoặc tiền sinh, chuyển hóa lên men trong ruột già. Sợi trương nở hấp thụ nước khi di chuyển qua hệ tiêu hóa, giúp làm dịu quá trình đại tiện. Sợi không tan thường tăng tốc sự di chuyển của thực phẩm qua hệ tiêu hóa và được tìm thấy trong vỏ của các thực phẩm như lúa mì, gạo lứt, lúa mạch nguyên vỏ, một số loại rau, củ, và quả.
Lợi ích của chất xơ
Chất xơ tan không chỉ tạo cảm giác no lâu, giúp ngăn chặn thừa cân, béo phì và ngăn chặn các vấn đề về tiêu hóa như tiêu chảy, mà còn đóng vai trò trong việc giảm cholesterol trong máu.
Ngoài ra, chất xơ tan là nguồn dinh dưỡng cho vi khuẩn có lợi ở đường ruột. Nó kết hợp với acid mật trong ruột để giảm nhũ tương hóa chất béo (làm dễ tiêu), hấp thụ, và loại bỏ cholesterol khỏi cơ thể.
Chất xơ không tan giúp kiểm soát đường huyết sau bữa ăn ở người mắc đái tháo đường, ngăn chặn tăng cholesterol và giảm nguy cơ ung thư trực tràng. Nó còn thúc đẩy sự hoạt động nhẹ nhàng của trực tràng, ngăn chặn táo bón và hỗ trợ tạo khối phân khi vào đường ruột.
Cả chất xơ tan và chất xơ không tan đều giữ nước trong thực phẩm khi di chuyển, tăng cường sự lên men của vi khuẩn trong ruột già, và ngăn chặn hấp thụ độc chất từ thức ăn.
Vai trò của chất xơ đối với cơ thể
Dinh Dưỡng Cho Cơ Thể
- Giảng viên Trường Cao đẳng Dược Hà Nội cho hay Hầu hết các thực phẩm như rau củ quả và ngũ cốc chứa nhiều chất xơ, cung cấp nguồn dinh dưỡng tốt cho cơ thể.
Hỗ Trợ Quá Trình Tiêu Hóa, Phòng Ngừa Táo Bón
- Chất xơ hấp thụ nước trong ruột, tăng khối lượng phân, kích thích nhu động ruột, ngăn chặn tình trạng táo bón và giúp đại tiện đều đặn.
- Điều hòa hệ vi khuẩn đường ruột, hỗ trợ sự phát triển của vi khuẩn có lợi, tăng cường quá trình tiêu hóa hấp thu.
Giảm Lượng Cholesterol trong Máu
- Chất xơ hút nước giữ muối mật trong ruột, làm giảm sự hấp thu lại muối mật, giúp giảm lượng cholesterol trong máu.
Chất Xơ với Bệnh Tim Mạch
- Giảm cholesterol bằng cách làm giảm chất béo LDL, tăng HDL, giảm nguy cơ các bệnh tim mạch như mỡ máu, bệnh mạch vành, xơ vữa động mạch.
Giảm Cân
- Thực phẩm giàu chất xơ ít chất béo, là lựa chọn lý tưởng cho người muốn giảm cân, vì chúng tạo cảm giác no lâu và ngăn chặn thèm ăn.
Tham Gia Điều Hòa Đường Huyết
- Chất xơ làm tinh bột lưu lại lâu trong dạ dày, giảm đường huyết tăng đột ngột, hữu ích cho người đái đường.
Chất Xơ với Bệnh Ung Thư
- Giảm nguy cơ ung thư đại tràng qua việc tăng cường vi khuẩn có lợi và ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.
- Giảm nguy cơ ung thư vú bằng cách giảm lượng estrogen trong máu thông qua ảnh hưởng của chất xơ.
Những tác động tích cực này làm cho chất xơ trở thành một phần quan trọng của chế độ ăn lành mạnh và duy trì sức khỏe toàn diện.